Mocni w elektromobilności

Jan: Głównie z uwagi na spadek kosztów akumulatorów litowo-jonowych, stanowiących największy koszt wytworzenia EV, a także wzrost skali produkcji. Ceny akumulatorów spadły od 2010 do 2019 r. o 87%.

Jan: Patrząc na opłacalność zakupu samochodu należy wziąć jednak pod uwagę nie tylko cenę, ale przede wszystkim TCO, czyli całkowity koszt posiadania w perspektywie kilku lat, na który wpływ mają również m.in. koszty paliwa lub energii, serwisu czy końcowa wartość rezydualna pojazdu. Z uwagi na znacznie niższe wydatki eksploatacyjne, TCO modelu elektrycznego i porównywalnego modelu spalinowego może zwrócić się już po ok. 30-65 tys. kilometrów, przy uwzględnieniu instrumentów wsparcia finansowego, takich jak dopłaty z programów NFOŚiGW. Oznacza to, że po pokonaniu takiego dystansu, zakup EV w niektórych przypadkach staje się bardziej opłacalny niż pojazdu konwencjonalnego.

Jan: Musimy wspomnieć o niższych kosztach eksploatacji. W zależności od rodzaju ładowania, koszt przejechania 100 km samochodem elektrycznym może wynieść 9 zł, w porównaniu do 28 zł samochodem spalinowym. Oczywiście mówimy o ładowaniu samochodu z domowego gniazdka. Użytkując EV w perspektywie 3-letniej, przy rocznym przebiegu 20-30 tys. km, możemy zaoszczędzić nawet 15-20 tys. zł. Szybkie, ogólnodostępne stacje ładowania DC są droższe, ale z nich korzystamy incydentalnie, np. będąc w podróży. Odpowiednio dobrane plany taryfowe oferowane przez operatorów infrastruktury ogólnodostępnej, również pozwalają eksploatować EV nie tylko ekologicznie, ale i ekonomicznie.

Jan: Wszystkie wymienione kwestie są ważne, ale oczywiście największy wpływ na podjęcie decyzji zakupowej mają ceny. Rynek elektromobilności dynamicznie się zmienia. Koszty zakupu samochodów z napędem elektrycznym systematycznie spadają a w sprzedaży dostępne są modele w bardzo zróżnicowanych cenach.

Albert: Dokładnie tak. Według prognoz, w 2021 r. klienci będą mieli do wyboru 210 modeli EV, a w 2023 r. – już ponad 500. Nawet teraz, samochody z napędem elektrycznym dostępne są praktycznie w każdym segmencie: od pojazdów miejskich, kompaktowych i klasy średniej, przez SUVy czy auta dostawcze, po samochody luksusowe i sportowe.

Albert: Można też nadmienić, że w przyszłości samochody konwencjonalne będą także ustępować miejsca modelom elektrycznym. Po porostu zmniejszy się oferta pojazdów z silnikami spalinowymi. Ponadto ich ceny, z uwagi na normy emisyjne, będą wzrastać.

Jan: Dokładnie tak. Dzięki inwestycjom kolejnych operatorów, liczba ogólnodostępnych stacji ładowania samochodów elektrycznych w Polsce systematycznie wzrasta. Ładowarki są dostępne w wielu różnych lokalizacjach, m.in. na parkingach supermarketów i galerii handlowych, przy hotelach i restauracjach, na stacjach paliw, przy salonach samochodowych, na dworcach kolejowych i wzdłuż autostrad.

Jan: Niektórzy czasem zapominają, że o ile szybkie stacje ładowania są niezbędne podczas dalekich podróży, o tyle nie trzeba z nich korzystać w każdych okolicznościach. Około 70% wszystkich procesów ładowania EV odbywa się w domu lub w miejscu pracy. Energię w akumulatorze swojego pojazdu elektrycznego można uzupełnić również za pomocą na ściennego wallboxa w garażu lub ze zwykłego, domowego gniazdka. To naprawdę wygodne.

Albert: Zasięg modeli zeroemisyjnych oferowanych dziś na naszym rynku z nawiązką wystarczy większości kierowców. W „Barometrze Nowej Mobilności 2019/2020” ponad 70% Polaków zadeklarowało, że średnio pokonuje dziennie samochodem dystans nie dłuższy niż 50 km. Oznacza to, że mogą korzystać z samochodu elektrycznego przez ponad tydzień bez potrzeby ładowania.

Albert: W przyszłości EV staną się jeszcze lepsze. Już w ciągu obecnej dekady średni zasięg samochodów elektrycznych ulegnie znacznemu wydłużeniu dzięki wprowadzeniu akumulatorów ze stałym elektrolitem, nad którymi pracują zarówno wiodące koncerny motoryzacyjne, jak i wschodzące start-upy. Baterie tego typu będą dysponować znacznie większą gęstością energii niż ogniwa litowo-jonowe obecnej generacji, zapewnią wyższy poziom bezpieczeństwa i odporność na ultraszybkie ładowanie, lepszą żywotność oraz pozwolą na znaczną redukcję kosztów produkcji. Dzięki zastosowaniu akumulatorów ze stałym elektrolitem, zasięgi samochodów elektrycznych popularnych segmentów wzrosną do 700-800 km na jednym ładowaniu. Narzekania na zbyt mały zasięg już teraz słyszy się coraz rzadziej, a wkrótce skończą się raz na zawsze.

Albert: To prawda, postoje są często konieczne również podczas jazdy samochodem spalinowym, w których montuje się coraz częściej mniej pojemne zbiorniki paliwa. Ładowarki też staję się coraz bardziej wydajne. W ubiegłych latach standardowa stacja szybkiego ładowania prądem stałym dysponowała mocą 50 kW. Dziś, również w Polsce, instalowane są ładowarki dostarczające 100, 150, a w przypadku niektórych operatorów nawet 350 kW!

Jan: Masz rację, a wysoki poziom bezpieczeństwa zapewniany przez pojazdy z napędem elektrycznym potwierdzają testy zderzeniowe EuroNCAP. Zdecydowana większość modeli BEV i PHEV zdobywa w nich maksymalne, 5-gwiazdkowe oceny.

Jan: O pożarach EV słyszy się dlatego, że pojazdy elektryczne na drogach stanowią jeszcze nowość. Pożary samochodów spalinowych zdarzają się tak często, że na nikim nie robi to już większego wrażenia. Sam byłem świadkiem kilkunastu takich sytuacji na polskich drogach. Producenci pojazdów elektrycznych stosują różne zabezpieczenia minimalizujące ryzyko zapłonu. Rozbudowane układy aktywnego chłodzenia zapobiegają przegrzewaniu się akumulatorów, a ich wzmocnione obudowy chronią przed uszkodzeniami mechanicznymi ogniw. Moduły w akumulatorze oddziela zapora ogniowa, która ogranicza potencjalne szkody i zabezpiecza pozostałe podzespoły pojazdu przed zapłonem. Ryzyko pożaru minimalizuje dodatkowo system awaryjnego wyłączania wysokiego napięcia aktywujący się automatycznie podczas kolizji.

Albert: W Polsce coraz więcej ogólnodostępnych stacji czołowych operatorów jest zasilanych energią pochodząca właśnie z OZE. Co więcej, udział źródeł odnawialnych w ogólnym miksie energetycznym w Polsce stale rośnie, a wraz z nim wzrasta przewaga ekologiczna samochodów elektrycznych nad ich spalinowymi odpowiednikami.

Albert: W Europie samochód elektryczny jest odpowiedzialny za prawie trzy razy mniej CO2 w całym cyklu życia niż porównywalny samochód napędzany benzyną lub olejem napędowym. Jak wynika z danych fundacji Transport & Environment, w Polsce, gdzie większość prądu pochodzi z węgla, samochód elektryczny z akumulatorem wyprodukowanym w Chinach emituje 22% mniej CO2 niż porównywalny samochód z silnikiem Diesla i 28% mniej niż samochód z benzyną.

Albert: Emisji podczas produkcji jakiegokolwiek pojazdu nigdy nie da się uniknąć całkowicie. Koncerny motoryzacyjne starają się minimalizować ilość CO2 wytwarzanego przy montażu EV, poprzez pozyskiwanie energii elektrycznej służącej zasilaniu fabryk wyłącznie z odnawialnych źródeł lub poprzez angażowanie się w programy ochrony środowiska. Jednocześnie projektują samochody zeroemisyjne z ekologicznych materiałów pochodzących często z odzysku. Niektóre modele całkowicie elektryczne podlegają recyclingowi aż w 95%!

Albert: Elektromobilność będzie coraz bardziej neutralna klimatycznie, ale więcej wyzwań jeszcze przed nami. Poważnym wyzwaniem jest m.in. ograniczenie emisji powstających w procesie pozyskiwania surowców niezbędnych do wyprodukowania pojazdu elektrycznego. Kolejnym – wspomniana energochłonność produkcji takich pojazdów. Zmiany na tych polach następują jednak szybko. Prowadzone są zaawansowane testy polegające na zastąpieniu surowców wykorzystywanych do produkcji e-pojazdów korzystnymi dla środowiska alternatywami.

Albert: Dokładnie, a poza tym wzrost liczby pojazdów elektrycznych na polskich drogach nastąpi stopniowo. W tym czasie sieci przesyłowe będą stale rozwijane i modernizowane w celu eliminowania newralgicznych elementów układu. Polskie Sieci Elektroenergetyczne realizując plan rozwoju na lata 2021-2030 zamierzają dostosować swoje inwestycje do rozwoju elektromobilności.

Albert: Co więcej, rozwój elektromobilności może mieć pozytywny wpływ na stan sieci przesyłowej. Technologia V2G (Vehicle-to-Grid), umożliwia dwukierunkowy przepływ energii pomiędzy pojazdami elektrycznymi a system elektroenergetycznym. W konsekwencji samochody i autobusy typu BEV mogą pełnić funkcję ruchomych magazynów energii i przyczyniać się do stabilizacji sieci, a nawet (potencjalnie) przynosić dochody ich użytkownikom lub operatorom, dzięki możliwości odsprzedaży energii podczas szczytu energetycznego.

Jan: Osoby trzecie nie muszą się jednak obawiać, że zostaną potrącone przez bezszelestnie poruszający się pojazd. W trosce o bezpieczeństwo pieszych, a szczególnie ludzi niewidomych, od 1 lipca 2019 r. wszyscy producenci samochodów elektrycznych w UE, zobowiązani są do instalacji w pojazdach systemu AVAS (Acoustic Veicle Alerting System) którego zadaniem jest emitowanie dźwięku, gdy EV rozwija prędkość mniejszą niż 20 km/h lub cofa. Koncerny motoryzacyjne często podnoszą ten limit do 30 km/h.

Albert: Trzeba pamiętać, że to, jak długo akumulator samochodu elektrycznego utrzyma pełną sprawność, zależy od tego, jak często jest ładowany (zwłaszcza na stacjach dużej mocy) i rozładowywany, oraz od tego czy kierowca przestrzega zaleceń producenta dotyczących konserwacji i obsługi baterii. Pojazdy elektryczne są o wiele bardziej niezawodne niż samochody spalinowe, a prawidłowa eksploatacja akumulatora jeszcze powiększa przewagę EV w tym zakresie.